Muziek is kunst, kunst is muziek; Steven Wilson is een kunstenaar

Steven Wilson speelde op 4 februari 2016 in de Grote Zaal van de Oosterpoort in Groningen. Een verslag van Ria Pronk met foto’s van Gerrie van Barneveld.

Vanavond staat Steven Wilson in de Oosterpoort tijdens de Hand. Cannot. Erase. tournee. Na Nederland zullen nog Scandinavië en Rusland worden aangedaan. Wie is deze Steven Wilson? Steven Wilson werd geboren in Groot-Brittannië in 1967. Hij is bekend als frontman van de Britse progressieve rockband Porcupine Tree en timmert aan de weg als zanger, gitarist, pianist en producer in het progressieve rock- en metalgenre; een eigenzinnige, muzikale alleskunner. Hand. Cannot. Erase. is het vierde solo studioalbum dat hij onder eigen naam uitbracht.

De betovering van het concert begint op het moment dat je een plek zoekt en wacht op wat komen gaat. Op het balkon heb ik een mooi overzicht over zaal en podium. Ik kijk aan tegen een op de achterkant van het podium geprojecteerd flatgebouw. Opeens hoor ik kinderstemmen, ik kijk om me heen. Waar komen die stemmen vandaan? De kinderstemmen zwellen aan en het wordt geleidelijk aan donker in de zaal. In het flatgebouw, gaan lampen aan. Meer en meer word ik onderdeel van een verhaal. Als de band invoegt in de beelden heb ik al een andere wereld betreden.

Er worden twee lange sets gespeeld. De eerste bestaat uit alle songs van het album Hand.Cannot.Erase. Het album is geïnspireerd op de documentaire Dreams of a Life, die gaat over de vrouw die drie jaar na haar overlijden in haar flat gevonden werd; de eenzaamheid en anonimiteit van de moderne stad. Er wordt afgetrapt met First Regret, dat rustig begint met toetsen en piano, maar het publiek al snel naar stevig rockende hoogten brengt in 3 Years Older. Ondertussen worden verschillende facetten uit het stadse leven van een jonge vrouw getoond op het witte doek. De muziek beweegt zich daar prachtig tussendoor. Ingetogen, meerstemmig, dan weer agressief en keihard indringend.

Wilson waarschuwt ons, dat je niet vrolijk wordt van de verhalen die hij vertelt. Hij probeert ons ervan te overtuigen dat hij zeker geen trieste figuur is, maar gemakshalve al zijn shit in de muziek stopt. Verder is hij blij dat er geen serieuze mannen met King Crimson T-shirts vooraan het podium staan maar dat hij uitzicht heeft op opvallend veel jonge vrouwen. Headbangen wordt het vanavond niet, want er is iets met zijn bril waardoor hij niet al veel te gekke bewegingen kan maken. Excuses voor het daardoor wellicht enigszins stijf aandoende optreden. Dat gezegd hebbende wordt de vaart er flink ingezet met de titelsong van de cd. Wilson wordt terzijde gestaan door gitarist David Killminster, drummer Craig Blundell, toetsenist Adam Holzman en de veelzijdige Nick Beggs op bas, Chapman stick en toetsen. Het is een strak geleide machine, voorzien van raders die vlekkeloos in
elkaar passen. Hoogtepunt in de tweede set is wat mij betreft Routine. Het nummer maakt niet alleen indruk door de muziek maar ook door de prachtige en beklemmende animatie, die erbij wordt getoond. Een perfecte combinatie van beeld en muziek, gemaakt door Owl House Studios. Door de quadrafonische geluidstechniek word je ook nog eens voortdurend van achteren met geluiden bestookt. Het maakt dat ik regelmatig verbaasd achterom kijk.

Na de pauze zit ik weer op het puntje van mijn stoel bij het bijna theatrale Drag Ropes, voorzien van wederom een animatiefilm. Muziek en beelden vertellen het verhaal van een man die de liefde van zijn leven moet executeren. Nee, daar word je zeker niet vrolijk van, maar zorgt er wel voor dat je ademloos onderdeel bent van een totaalbeleving. In de tweede set is plek ingeruimd voor een kleine ode aan David Bowie. De song van zijn hand met de titel Lazarus draagt Wilson op aan de onlangs overleden held.

De toegift begint verrassend met Space Oddity. Tijdens de tour zong hij het nummer met een Egyptische zangeres, maar die heeft momenteel andere bezigheden. Eigenlijk was hij niet van plan het zonder haar te zingen, maar als blijkt dat David Killminster de tweede stem ook prima voor zijn
rekening kan nemen vindt hij dat hij na het bezoek aan de David Bowie tentoonstelling eerder vandaag, dit in Groningen niet kan overslaan. Dan volgt het wellicht het enige catchy liedje dat Wilson ooit produceerde, The Sound of Muzak, om af te sluiten met het nummer dat hij zelf absoluut
het mooiste vindt dat hij ooit schreef, The Raven That Refused to Sing, wederom met een naargeestige, intrigerende en beeldschone animatie. Voor wie nieuwsgierig is geworden: de animaties zijn terug te vinden op Youtube (klik hier).