door Arjan, 1 november 2010
Een eenvoudig rythme op de bassdrum, een simpel akkoord op een akoestische gitaar, met op de achtergrond orgel en bass. En dat alles ten dienste van de fantastische tenor-stem van Tom Jones die de Bob Dyan-cover “What Good Am I?” ten gehore brengt. Een -door zijn eenvoud- indrukwekkend begin van de nieuwste cd van Tom Jones, “Praise and Blame”, die in de afgelopen maanden na de release zowel verguisd als bejubeld is. Begrijpelijk als je de lange carriere van Jones tegen deze ‘back to the roots’-cd legt. Het past absoluut niet in het beeld wat de meeste mensen van hem hebben. Of toch wel? Voor diegenen die Jones zijn indrukwekkende contributie aan de documentaire Red, White & Blues (Martin Scorcese, 2002) hebben zien geven mag deze cd geen verrassing zijn.
“Praise and Blame” wordt in de pers gepositioneerd als een gospel-cd. Onmiskenbaar bevatten alle nummers sprituele elementen, maar muzikaal gezien mag er rustig een ruimere definitie worden gehanteerd. Zo is er een enorm contrast tussen het rustige openingsnummer en de daaropvolgende beukende rockversie van “Lord Help”, waarin Jones schreeuwt om hulp om het onrecht te bestrijden wat de mensheid wordt aangedaan. In de folk-ballad “My Lord Did Trouble Me” bekent Jones dat hij dat onrecht eigenlijk zelf had moeten aanpakken ‘When I close my eyes so I would not see’.
“Strange Things” van Sister Rosetta Tharpe kent weliswaar een gospel-achtig achtergrond koortje maar het nummer zelf heeft meer weg van een swingende boogie-woogie.
In de John-Lee-Hooker-interpretatie van Jones, “Burning Hell”, een echte bluesstomp met de jankende gitaar van Ethan Jones, draait Jones zijn tenorvolume tot bijna angstaanjagende hoogtes open, om zijn twijfels te uiten over zijn eindbestemming: ‘When I’ll Die, Where Will I Go?’.
De bekering van Jones is compleet in “If I Give My Soul”, een relaxte folk/country-ballad.
“Don’t Knock” is gewoon een -bijna vrolijke- rock-a-billy tune, waarin duidelijk wordt dat je zo de hemel binnen kunt lopen, je hoeft in ieder geval niet aan te kloppen. De verschillen tussen de tekstuele inhoud en de muzikale omlijsting zouden je bijna doen denken dat Jones het allemaal met een knipoog brengt.
De meeste indruk maken -althans op mij- toch de laatste vier nummers op de cd, de traditionals, om commerciele redenen toegeschreven aan Ethan Johns (producer) en Tom Jones zelf.
“Nobody’s Fault But Mine”, een zompige blues, waarvan het origineel waarschijnlijk bij Blind Willie Johnson ligt, laat Jones’ stem in volle glorie tot zijn recht komen. Wederom zingt hij, dat hij zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen daden. In het rock & roll nummer “Didn’t It Rain” komt de zondvloed langs. “Ain’t No Grave” beschrijft de tocht over de ‘river Jordan’, een tocht die we allemaal uiteindelijk moeten maken. Met “Run On, sooner or later God’ll cut you down” besluit Tom Jones deze indrukwekkende cd: je kunt nergens meer naartoe, uiteindelijk velt God zijn oordeel.
Het is de muzikale gespletenheid die deze cd zo interessant maakt. Als niet-engelsman kun je er naar luisteren zonder op de (engelse) teksten te letten en dan is het een lekkere rhythm & blues cd. De teksten zelf geven je echter een behoorlijke extra lading. En daarmee is de postionering ‘gospel’ wel weer terecht.
Zelf noemt Jones, Praise and Blame zijn ‘Johnny Cash record’. Een onterechte vergelijking daar Cash in zijn laatste levensdagen verkeerde, met als resultaat een breekbare, kwetsbare, en daarmee indrukwekkende opname. Tom Jones heeft -zeker voor wat betreft zijn stem- nog niets aan kracht ingeboet. Daardoor speelt hij op deze cd eerder de rol van ‘preacher’, die vanaf de kansel zijn boodschap de menigte in stuurt dan die van een kwetsbare oude man die zijn leven overdenkt. Zeker een niet minder indrukwekkende prestatie.
1. What Good Am I? (Bob Dylan)
2. Lord Help (Jesse May Hemphill)
3. Did Trouble Me (Susan M. Werner)
4. Strange Things (Rosetta Tharpe)
5. Burning Hell (John Lee Hooker/Bernard Besman)
6. If I Give My Soul (Billy Joe Shaver)
7. Don’t Knock (Roebuck Staples/Wesley Westbrook)
8. Nobody’s Fault But Mine (trad..Blind Willie Johnson)
9. Didn’t It Rain (trad./deacon Leon Davis-1926)
10. Ain’t No Grave (trad./Bozie Sturdivant)
11. Run On (trad.)
