Springsteen & I [filmreview]

Wat: Springsteen & I; Gezien in: bioscoop Pathé op: maandag 22 juli 2013; door: Paul Meerman

Zij over Hem
TBA? gaat niet alleen naar live muziek, nee ze volgt voor haar lezers en lezeressen ook muziekfilms. Dit keer was het de beurt om Springsteen & I te bezoeken. Wie anders dan een van onze trouwe The Boss fans en review schrijver Paul Meerman kan u bij praten over deze rockumentary.

November 2012 
Een team van filmmakers doet een wereldwijde oproep aan Springsteen fans om een bijdrage te leveren aan een documentaire over The Boss. Of eigenlijk is het meer een documentaire over de indieners van de stukjes zelf. Het is de bedoeling dat fans aan geven waarom ze juist fan zijn van The Boss. Wat trekt hun in deze artiest, wat doet hun bewegen om hem te volgen, wat bewonderen zij in hem? Creatieve verhalen van die-hard fans, maar ook van fans die slechts 1 X een nummer hebben gehoord. Alles was welkom, alles mocht ingediend worden. De hele maand november kon je filmpjes uploaden of per mail je verhaal kwijt.

Mei 2013
Het bericht komt dat de documentaire af is. We lezen: “Springsteen & I is een unieke en kenmerkende muziekdocumentaire die een echte rock ’n roll icoon prijst! 40 jaar geleden barste Bruce Springsteen los in de rock scene en hij veranderde dit voor altijd. Zijn muziek definieerde een generatie, maar achter zijn nummers waren bijzondere verhalen over de fans die deze leefde. Nu kan het publiek overal ontdekken hoe het geluid van Bruce Springsteen de soundtrack van ons leven werd. Samen met de filmmakers, hebben zijn fans geholpen om een film tot stand te brengen die reflecteert op hun eigen persoonlijke inzichten en ervaringen, om te onderzoeken wat een tijdloze artiest voor hen betekent. Gecombineerd met nog nooit vertoonde beelden van Bruce’s optredens van zijn hele carrière en zijn ongelofelijke muziek. Dit is een film voor de mensen, van de mensen – gevuld met de nummers waarvan we houden en de verhalen die we geleefd hebben.”

Happy customers
Als ik lees “nog nooit vertoonde beelden” gaan bij mij altijd de haren overeind staan. Dit wordt immers te pas en te onpas geroepen om mensen naar een evenement te trekken. Maar, in deze digitale wereld is bijna geen beeld nog nooit vertoond of openbaar in te zien. Dat maakt mij dus wel nieuwsgierig. Wat zijn dit voor beelden?? Ook de verhalen van de fans over The Boss maken mij nieuwsgierig. Ik bewonder de man zelf immers ook enorm. Dit vanwege zijn energie die hij geeft, zijn kracht die hij uitstraalt, zijn muziek, zijn teksten maar vooral toch ook het plezier waarmee hij avond na avond weer op het toneel staat. En dat plezier weet hij over te brengen. Hij eist dat van zijn crew (van cameravrouw to head security, allemaal hebben ze de eigen Springsteen charmes and joy. Een soort code: one happy customer makes more happy customers (copyright PM 2013) zullen we maar zeggen), hij geeft het aan zijn publiek. Hij is zijn eigen reclame machine. Hij pept je op en is daarmee ook een uitstekend voorbeeld voor menig organisatie-guru. Ik ben dus benieuwd. Toch heb ik zelf geen bijdrage ingediend. Daar ben ik dan weer te nuchter voor denk ik. Achteraf denk ik, mwah er waren best wel leuke items te bedenken over de inmiddels steeds meer groeiende lijst aan concerten en concertplaatsen die ik met mijn Stones/Bruce vrienden heb mee mogen maken. Het had dus wel gekund.

King & Boss
Het is 22 juli 2013 en Nederland zucht onder een deken van hitte. Zal het in de bioscoop koel zijn? Of zal de documentaire de gemoederen doen verhitten? Behalve Pathé draait de film ook in JT bioscopen. Ruim 1,5 uur aan materiaal is er aan elkaar geplakt. De film begint met homemade video’s. Er zijn heel wat slechte tot matige montages, de overgangen zijn soms erg amateuristisch en ik vraag me af waarom hiervoor gekozen is. Het antwoord, het hoe en waarom krijg ik niet uit de film zelf. Het valt op, het is niet storend en het heeft zelfs zijn charmes omdat het ook wel weer past bij de boodschap. De video boodschappen worden afgewisseld met stukjes beeld van The Boss zelf. Regelmatig wordt een stukje live optreden gekoppeld aan zo’n boodschap, in een enkel geval is de koppeling zelfs exact een op een. Het gehalte aan overdreven Amerikanen is erg hoog. Met een soort zelfverheerlijking en zonder gene hebben zij hun bijdrage op beeld gezet. In sommige gevallen tenenkrommend, in andere gevallen grappig omdat het juist erg gekunsteld is. In een enkel geval draagt een bijdrage (wat mij betreft) niets toe aan de intentie van de film: wat heb jij met Springsteen en waarom. Degene die het in dat geval verteld had bijvoorbeeld net zo goed kunnen vertellen over Robbie Williams. Het had vermoedelijk hetzelfde effect gesorteerd. Soms wordt de film ietwat saai door de langdradige verhalen van de yanks. Toch zorgt de inhoud er voor dat je nooit afhaakt. Juist op het moment dat de aandacht dreigt te verslappen komt er een meeslepend verhaal naar voren. Zoals de man uit Philadelphia die twee wensen had. Optreden als Elvis én Bruce ontmoeten. Samen met zijn vrouw verteld hij, zittend op een bankje in een park, over hoe hij als The King verkleed naar een concert van The Boss ging. Je wordt als het ware meegezogen in het geluk dat dit koppel uitstraalt tijdens het vertellen. Ze teren nu nog op dat moment zoveel is duidelijk uit hun bijdrage. De man is op het podium gekomen en zingt/speelt samen met Bruce All Shook Up en een stukje Blue Suede Shoes. Twee wensen in 1 X uitgekomen, zijn droom, zijn geluk. Het verhaal wordt kracht bij gezet door de montage van dat concertmoment. Daaruit blijkt ook hoeveel Bruce en zijn E-Street Band plezier hebben in dit moment. Ook het publiek is wild enthousiast. Allemaal winners dus.

Losers
Dat je als “loser” binnen kunt komen, maar toch als winner weg gaat blijkt uit het verhaal van een Engelse fabrieksarbeider. Hij had met zijn laatste centen de reis van zijn leven geboekt: New York. In NY had hij concertkaartjes voor The Boss in Madison Square Garden. Het bleken kaartjes voor plaatsen helemaal achterin in de nok. Toen hij met zijn vouw bij hun plek arriveerde kregen zij van een medewerker van Bruce te horen dat er betere plaatsen waren. Ze kregen een polsbandje overhandigd en na enige tijd vonden zij zichzelf terug op de eerste rij tegen het podium. Deze bijdrage typeert de betrokkenheid van Bruce bij zijn fans. Een andere “loser” was werkloos en speelde op straat op zijn gitaar. Toen Bruce aan de overkant liep en op verzoek van de vertellende fan naar de overzijde kwam, kreeg de verteller zijn 15 minuten van fame. Bruce speelde met hem akoestisch mee en binnen no time stonden er honderden mensen rond het tweetal. Allemaal verhalen, allemaal gemonteerd met het levende bewijs op beeld. Dat maakt deze documentaire juist zo leuk. De zo aansprekende verhalen krijgen gelijk een smoelwerk en komen helemaal tot leven. Zo zijn er talloze voorbeelden die gebruikt hadden kunnen worden. De makers zijn er echter in geslaagd om niet dezelfde gebeurtenissen in het voetlicht te zetten en juist daardoor een diversiteit ten toon te spreiden die het geheel boeiend en grappig houdt.

Na de onderhoudende bijdrage van de fans krijgt de bioscoop bezoeker nog een zestal live nummers voorgeschoteld van het Hard Rock Calling 2012 concert. Dit is het beruchte concert waar als gevolg van het overschrijden van de curfew de stekker uit de plug wordt getrokken. Helaas is van dat moment niets te zien.

Epiloog
Als je dan denk dat het gedaan is met de pret, verschijnt er nog een epiloog. Hierin komen een aantal fans nogmaals aan het woord en we zien dan ook hoe Bruce hun als gasten backstage ontvangt. Bruce deelt daarin mee dat hij graag geeft omdat hij zelf zoveel gekregen heeft uit muziek. Dat is ook waar hij zijn energie vandaan haalt.

Met een Thank You Bruce in meerdere talen sluit de documentaire af en heeft de kijker ongetwijfeld iets herkend dan wel is hij nieuwsgieriger geworden naar het fenomeen The Boss.

Een onderhoudende, geen hoogstaande maar zo nu en dan wel grappige documentaire waarin een goed beeld geschetst wordt van wat Bruce Springsteen voor zijn fans betekend. Bovendien krijg je er ook nog ‘nooit eerder vertoonde’ beelden bij ook. En die zijn zeker de moeite waard.

Lees ook onze belevingsverslagen van de Wrecking Ball Tour 2012/2013.