Exclusief interview met JJ Grey [JJ Grey & Mofro] door Giel van der Hoeven met foto’s van Arjan Vermeer & José Gallois © The Blues Alone? tijdens het Ribs & Blues Festival 2013 in Raalte op zondag 19 mei 2013.
JJ Grey & Mofro, de naam klinkt wat eigenaardig. Maar bij navraag is het allemaal niet zo ingewikkeld. Net zoals dat de muziek die dit gezelschap maakt ook minder gecompliceerd is dan dat sommige critici ons willen doen geloven. “A friend of mine at the lumberyard used to call me Mofro“. Later is hij die naam ook gaan gebruiken voor zijn begeleidingsband, want: “it just sounded Southern, that’s all“. Sinds hun debuutalbum in 2001 ‘Blackwater’ zijn er verschillende labels geplakt op de muziekstijl van John John (zoals zijn volledige voornaam luidt) en de band Mofro. Met vooral ook veel bijvoeglijke naamwoorden: Southern rock, rhytmic Blues, swamp Funk, front porch Soul… het deert hem allemaal niet, want het is gewoon verdomde goede muziek. En, om dan toch ook maar met bijvoeglijke naamwoorden door te gaan: JJ Grey is gewoon een verrekte goeie singer/songwriter. Eentje die hyper gevoelige ballades kan schrijven maar ook rete-swingende songs. Gezeten aan de picknicktafel maakt JJ tijdens ons gesprek een aimabele en bedachtzame indruk. Hij antwoord zeer direct maar lijkt soms toch weer ongrijpbaar. Zijn doordringende blik verraadt zelfverzekerdheid maar ook vermoeidheid. En terwijl de ‘Hercules Horns’ saxofonist Art Edmaiston ons op een afstandje gade slaat vanuit de portocabin die als kleedkamer dient, brandt JJ Grey geroutineerd los.
Hallo JJ, in deze korte Europese tour doen jullie alleen Duitsland en Nederland aan. Waarom niet meer landen?
– Het past nu gewoon niet in het tourschema. En momenteel moet ik even niet te lang van huis weg zijn, ik ben blij om weer naar mijn familie te kunnen vanavond. We hebben er een hele lange tour opzitten door de Verenigde Staten en Canada met slechts een onderbreking van tien dagen. Maar ik heb goed nieuws, in juni en juli komen we terug naar Europa voor optredens in de U.K., Spanje, Zwitserland, Duitsland en ook weer in Nederland: 12 & 13 juli op het North Sea Jazz Festival en op Bospop [- red. zie ook: www.jjgrey.com/tour].
Je klinkt wat hees of heb ik dat mis?
– Nee, dat klopt mijn stem is vandaag geen 100% maar ik ben ermee weggekomen.
Is jullie nieuwste album ‘This River’ geworden wat je ervan verwacht had? En op wat voor manier klinkt die anders dan de voorgaande JJ Grey & Mofro albums?
– Wij zijn er weer helemaal door opg
eleefd. Niemand heeft mij horen zeggen dat ‘This River’ anders of hetzelfde zou gaan klinken. Maar op een bepaalde manier klinken al onze platen toch hetzelfde door de Mofro-sound. Laat ik het zo zeggen: de vorige albums bevatte goede momenten maar ‘This River’ heeft héél véél goede momenten. Live momenten ook, omdat we het als band in één gezamenlijke ruimte hebben opgenomen.
Het album ‘This River’ is vernoemd naar de St. John’s River bij Jacksonville in Florida. Waarom is deze rivier zo belangrijk voor jou?
– Deze rivier, ook wel ‘the lazy river’ genoemd, en de hele omgeving daar is één grote inspiratiebron voor mij geweest. Ik heb er mijn jeugd doorgebracht en ging vroeger vaak met buren mee die aan de rivier een huis hadden. Dat is dus de St. John’s River, met ongeveer 500 km de langste in de staat Florida. Ik heb er veel tijd doorgebracht met activiteiten aan en op het water, zoals vissen en waterskiën, en dat doe ik nóg steeds. Want ik ben nou niet echt een stadsmens. Ik vermaak me prima in de grote steden hoor, maar ik blijf er nooit echt lang.
Je hebt eens gezegd: “de beste songs die ik ooit heb geschreven schreef ik nooit, ze schreven zichzelf. De beste show die ik ooit speelde, speelde zichzelf en had weinig te maken met mij of met talent“. Bent je niet een beetje té bescheiden??
– Nee, ik vind van niet. Ik heb daar over nagedacht en kan me deze uitspraak permitteren omdat ik speel met een geweldige band, Mofro. Ik laat het gebeuren wanneer ik met deze jongens optreedt, “I just fall back into the zone”. Zelfs met een hese stem zoals vandaag. In iedereen schuilt talent maar de kunst is om het te ontdekken én om het op de juiste wijze te gebruiken.
Derek Trucks zei over jullie Live CD/DVD ‘Brighter Days’: “Het is écht een grote vaardigheid dat hij zijn eigen leven op muziek heeft weten te zetten!“. Was je gevleid door dit compliment door één van de beste (slide)gitaristen van deze tijd?
– Ach, dat heeft ‘ie alleen maar gezegd omdat we vrienden zijn, whèhè! Hij woont ook in Jacksonville en we kennen elkaar erg goed. We trekken ook regelmatig met z’n allen op, met Susan [Tedeschi, zijn vrouw – red.] erbij en de hele band. Mijn bassist Todd Smallie heeft ook 15 jaar basgitaar gespeeld met Derek. Ik ben een zeer grote bewonderaar van hem en ik beschouw Derek dan ook als één van de grootste muzikanten aller tijden! Hij ‘speelt’ geen gitaar maar hij laat zijn gitaar ‘zingen’!
Je zei net al dat je de dingen tegenwoordig meer laat gebeuren. Ik heb je recentelijk ook horen zeggen dat het schrijven en componeren vaak ‘uit de lucht lijkt te komen vallen’ Is dat specifiek ‘de lucht’ in Noord-Florida, in Atlanta Georgia, of ergens anders?
– Dat klopt, “it just comes out of thin air”. En dat kan overal zijn, in Cross Creek, North Florida en zelfs hier in Raalte, Nederland. Het is slechts een uitdrukking hoor, maar ik heb zéker wel het gevoel dat het wat soepeler gaat de laatste tijd.
Wat is er zo speciaal aan Cross Creek?
– Het is daar zó prachtig! De schoonheid kruipt in je poriën en alles lijkt er traag, relaxed en rustig te gaan. Cross Creek is een smalle kreekhals tussen de rivieren Lake Lochloosa en Lake Orange in. Meestal is het gebied bevaarbaar maar soms is het er zó droog dat varen niet te doen is. Ik woon er een uurtje rijden vandaan en ik ben er vroeger vaak wezen vissen met de opa van mijn vrouw. ‘Orange Blossoms’, de titeltrack van ons album uit 2008, speelt zich daar ook af. Evenals ‘The Secret River’, een jeugdboek uit 1955 van Marjorie Kinnan Rawlings, dat ik vroeger heb gelezen.
Behalve Marjorie Rawlings komen er meer bekende schrijvers uit die streek. Zou je zelf ooit een boek willen of kunnen schrijven?
– Uh, ik heb daar wel eens over nagedacht ja, maar ik ben ermee gestopt om er verder over na te denken, ha ha. Rawlings is algemeen bekend, zeker in de VS. En ook Harry Crews is er een soort cultheld onder de schrijvers geworden.Verschillende bands hebben al over hem geschreven en gezongen [o.a. Men Without Hats en Drag The River – red.]. Dat geeft wel aan dat hij met zijn schrijfwerk weer anderen mensen inspireert.
Je zei een keer, en ik citeer: “Ik kan het me niet herinneren ooit uit bed te zijn gestapt met de gedachten om mijn hart te laten kloppen. Sommige dingen zijn vanzelfsprekend.” Daarmee refereerde je er aan veel dingen op je gevoel te doen. Maar om gevoelens te beschrijven – in bijvoorbeeld een song zoals jij dat doet – moet je dat toch eerst verstandelijk kunnen beredeneren?
– Hm, ik zie het zo: je raakt ergens door geïnspireerd en je gedachten helpen je dan om een voldaan gevoel te creëren. Wat je vervolgens weer kan omzetten in een creatieve uiting. Een dagelijkse gang van zaken wat mij betreft. Bijvoorbeeld, de conversatie zoals wij die nu hebben, ondanks dat we ons erop hebben voorbereid zitten we allebei toch geen speech te houden. Het is misschien bedachtzaam, maar het resultaat van onze conversatie is zeker niet van tevoren bedacht, het ontstaat gewoon. Dát heb ik ermee willen zeggen.
Heeft religie daar nog iets mee te maken in jou geval? Op het podium kom je soms als een predikant over namelijk.
– Ik heb helemaal niets met religie! Ja, ik kan soms zelf een machtig heerschap zijn, ha ha. Nee, dat is puur het uiten van gevoelens. Daar kan je dan religie of anatomie bij betrekken, of de balans tussen de linker- en de rechter hersenhelft, analytisch vermogen of intuïtie… en ga zo maar door! Ik heb ook meer dan gemiddeld interesse gehad in kwantumfysische verschijnselen, en nog steeds wel eigenlijk. Maar een feit is nu eenmaal dat ik als individu veel nadenk, maar óók mijn gevoelens gemakkelijk kan uiten.
Vormt dat nadenken dan geen obstakel bij het uiten van je gevoelens?
– Vroeger wel. Mijn gedachten waren als een hamster in een looprad. Maar ik ben gestopt met rennen en kwam erachter dat helder denken meer structuur geeft dan vaak diep nadenken. Ik ben nou eenmaal geen Einstein, en zelfs die speelde viool voor ontspanning. En Einstein staarde ook wel eens naar de vogels in de lucht hoor terwijl hij wetenschappelijke problemen overdacht. Neem dat maar van me aan. Ik probeer het nu simpel te houden voor mezelf. Natuurlijk blijf ik ook, zoals de meeste mensen dat zijn, gevoelig voor signalen van buitenaf, “but I control my own mind”. Ik probeer me niet meer bezig te houden met, zoals ik dat noem: “chasing a negative rabbit”. Daarmee bedoel ik te zeggen: als ik op het podium stond voor een volle zaal, en ik zag 1 persoon vertrekken, dan kon dát soms al negatieve gedachten bij me opwekken. Ik concentreer me nu volledig op de teksten en de muziek, en dat kan wel eens afstandelijk of (zoals jij dat noemt) prekend overkomen. Maar het bevordert wel weer de positieve interactie met het publiek, ook tussen de nummers door.
Je teksten bevatten onderwerpen als ‘verlies’, ‘liefde’ of ‘politiek’. Met andere woorden, verdriet, vreugde en bezorgdheid. Heeft dat ook iets te maken met bepaalde fasen in je eigen leven?
– Zeker. En ik wil het ook allemaal ervaren en het delen met ons publiek. Zonder nagemaakt te doen of een ‘fake smile’ op te zetten. Iemand vroeg me in dit verband eens: “hoe kan jij die oude teksten nog steeds zingen terwijl je geen ‘angry young man’ meer bent?”. Simpel, het is autobiografisch en ik ben persoonlijk door die fasen heen gegaan. Dus ik kan die gevoelens zo weer oproepen en onder woorden brengen, “I overcame it”.
Iemand die zéker soul heeft is één van je favoriete soulzangers Otis Redding. Maar je bent ook gek op heavy metal van Metallica. Is dat niet een compleet ander kopje thee?
– Nee, niet echt. Soul is meer dan slechts het genre ‘soul’. Soul is de ruimte tussen hier en hier [wijst naar zijn linker- en rechter oor – red.] Mijn beleving van soul is niet in een hokje te plaatsen. Maar dat is daadwerkelijk de menselijke expressie vanuit de ziel wanneer iemand zijn verhaal verteld. En dat hoeft ook niet altijd een blij verhaal te zijn hoor. Als James Hatfield nummers zingt zoals ‘One’, ‘And Justice For All’ of ‘For Whom The Bell Tolls’, dan ervaar ik dát gevoel dus ook. Zelfs een hardcore punkband als the Dead Kennedys hebben dat gevoel bij me opgeroepen toen ik nog maar een jaar of 14 was. Zanger (en later spoken word performer – red.) Jello Biafra van die band predikte burgerlijke ongehoorzaamheid. Hij zette mij daarmee toen al tot nadenken en leerde me om geen kuddedier te worden. Hij is op zijn manier dus óók weer een inspiratiebron voor mij geweest.
Wat is de boodschap in het nummer ‘99 Shades of Crazy’?
– Het heeft niet direct iets te maken met hooliganisme tijdens sportevenementen zoals je in de videoclip met de honkballende kids kunt zien. Maar het gaat over jezelf verliezen in z’n algemeenheid. Bijna iedereen op deze aarde is wel eens kwaad op een medemens geweest en schold die dan volledig de huid vol. Om zich er later weer voor te schamen! Wat mij nou intrigeert, is het verschil tussen die tiran en die spijtoptant, het is namelijk dezelfde persoon.
Kan je dat toelichten?
– Toen ik nog op de houtzagerij werkte zat er soms een dakloze man in het bushokje naast onze werkplaats. De man zat daar altijd hardop tot zichzelf te schelden. En iedere voorbijganger schrok aanvankelijk, maar dacht dan vervolgens “die man is toch gek!” Achteraf heb ik vaak gedacht dat de man daar een reden voor moest hebben; een traumatische ervaring gehad? Familieruzie? Verraden? Het punt is: het was hem overkomen en niemand bekommerde zich er blijkbaar om, zijn gedrag werd een gewoonte. Zolang die gewoonte niet doorbroken wordt, door jezelf of door een ander, kom je in een negatieve spiraal terecht. Ik had namelijk ook die man op dat bankje kunnen zijn!
Maar de dingen lijken momenteel goed te gaan voor jou en de band. Je staat zo te zien vol zelfvertrouwen met beide voeten op de grond. Maar voor wat voor een soort ‘sink hole’ moet JJ Grey blijven oppassen?
– Ik begrijp je vraag, maar die zijn er niet. In ieder geval niet de afgelopen vier, vijf jaar. Valkuilen zitten tussen de oren. Ik ben goed voorbereid en als ik erin zou vallen maakt het me ook niet uit. Ik ben vol vertrouwen en geloof in deze band. Wat mij betreft kunnen we nog jaren verder in deze samenstelling en als dat anders wordt zien we het ook wel weer. Maar we denken nog geen van allen aan iets anders want het is het nu nog veel te leuk om samen te werken.
Je hebt een dochtertje van 4 jaar. Wat verwacht je van haar tijdens het opgroeien en wat mag ze van haar vader verwachten?
– Ik verwacht niets van haar, behalve respect voor iedereen met wie ze te maken krijgt. En ehh… van mij kan m’n dochter Sage verwachten dat ik mijn ervaringen met haar deel zonder de beleving van haar eigen ervaringen tekort te doen. Ieder persoon creëert namelijk zijn of haar eigen speelfilm, en laat daarbij in hun bioscoop alleen bezoekers toe die ze zélf kiezen. En als je dan binnen bent blijf je toch weer tot aan het einde toe in angst zitten over hoe het met de hoofdrolspeler zal gaan aflopen. Zó zie ik de opvoeding dus zo’n beetje. De ballade ‘The Sweetest Thing’ is speciaal voor haar geschreven, uit trotsheid. Ze heeft me wakker geschud. Ik heb ook nog een zoon van 25 jaar, hij woont eveneens bij ons in en is een personal trainer. Hij is opgegroeid tussen de instrumenten zoals, drums, bas, gitaren… ik heb hem nooit aangemoedigd om te gaan spelen en hij had ook andere interesses. Prima toch? “Life kicked my ass in the shades”, dus het is niet altijd even gemakkelijk gegaan. Toch zijn we erg close samen, hij is momenteel gelukkig en ik ook.
Laatste vraag: je neemt je muziek erg serieus. Blijft er nog wel ruimte over voor humor in jullie muziek?
– Oh ja, meer dan genoeg! We hebben veel lol on-stage. Ik vergeet de tekst nog wel eens, en dan liggen de jongens achter me in een deuk. Natuurlijk neem ik mijn muziek serieus maar het moet je ook wel een voldaan gevoel geven, daar maakt humor ook onderdeel van uit. ‘Ho Cake’ van het Blackwater album is ook een grappig nummer toch? Over de kookkunsten van mijn oma (“I learned a lesson ’bout what this food can do. It can talk yo ass in to turning black-and-blue”). En zo hebben we nog wel een paar songs met tongue-in-cheek lyrics. Althans, zo heb ik het wel bedoeld met het schrijven ervan want de boog kan niet altijd gespannen staan.
Oké, Mister Grey, bedankt voor dit aangename gesprek en hopelijk gauw tot ziens.
– Thank you brother. I had fun too.”
Lees hier ook het Ribs & Blues concertverslag door Nicolette Johns: “(…) hij kan zijn emoties niet meer bedwingen en laat zijn tranen lopen. Deze emotie van een muzikant mee te mogen maken, zorgt bij de toeschouwers in de tent van Ribs & Blues óók weer emotie maar vooral veel bewondering.”
JJ Grey & Mofro is:
JJ Grey – Zang, Gitaar, Harmonica, Tamboerijn, Basgitaar
Andrew Trube – Gitaar, Lap Steel Gitaar, Akoestische Gitaar
Anthony Farrell – Orgel, Piano, Clavinet, Elektrische gitaar
Todd Smallie – Basgitaar
Anthony Cole – Drums, Orgel
Art Edmaiston – Tenor- en Bariton Saxofoon
Dennis Marion – Trompet
Op vrijdag 12 juli a.s. speelt JJ Grey & Mofro op het North Sea Jazz Festival in Rotterdam en de dag erna -zaterdag 13 juli- zijn ze te beluisteren in Weert bij het Bospop festival.
Koop hier je tickets voor [button link=”http://www.ticketmaster.nl/checkout/event.php?eventId=NO120713&l=NL&EVNT=NO120713″ text=”light” window=”yes”]North sea Jazz Tickets[/button] en hier voor [button link=”http://www.livenation.nl/festival/bospop-tickets?omq=bo” color=”red” text=”dark”]Bospop tickets[/button]
