Election Special: Ry Cooder is boos!

Cd-recensie “Election Special” van Ry Cooder. Tekst door Arjan Vermeer. Foto’s van Joachim Cooder.

Ry Cooder is boos, heel boos ! “This right now is the time of decision in this country. This is it“zegt Cooder. Daarmee doelend op de Amerikaanse presidents-verkiezingen van 6 november a.s. En daarom levert hij op 21 augustus zijn nieuwste muzikale creatie “Election Special” op, een week voor de conferentie van de Republikeinen in Tampa Florida. In tegenstelling tot een Ted Nugent of Hank Williams Jr, die zich volledig en fel afkeren van Obama, kiest Cooder er juist voor om het gedachtengoed achter de republikeinse aanvallen op Obama aan de kaak te stellen.

Cooder is een begenadigd gitarist en muziekkenner, deed het nodige studio-sessie werk, bij o.a. Rolling Stones en Randy Newman in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw, maakte filmmuziek in de jaren 80 en deed de Cubaanse volksmuziek herleven tijdens het Buena Vista Social Club project in de 90-er jaren. De laatste jaren brengt hij echter alleen zijn eigen creaties op de markt. Met de Californische Trilogie (“Chavez Ravine”, “My Name is Buddy” en “I, Flathead”) gaf hij al aan sociaal bewogen te zijn, maar dan verpakt in allegorische verhalen. Met de kritiek op de bankensector in “Pull Up Some Dust and Sit Down” werd hij al directer, maar met “Election Special” heeft hij geen liner notes meer nodig om uit te leggen waar zijn kritiek over gaat.

Nog steeds bedient hij zich hier van ‘kleine verhalen’, zoals hij het zelf noemt, over de gewone man in de overlevingscultuur die de Verenigde Staten nu is. Zo gaat het openingsnummer, “Mutt Romney Blues”, over de hond die presidentskandidaat Romney ooit boven op zijn auto vastbond bij een familievakantie. Mutt betekent hier trouwens ‘straathond’. Een goed verstaander heeft een half woord nodig. Het muzikale juweeltje “Brother is Gone” beschrijft hoe de gebroeders Koch (de financiers van de Tea Party) hun verbond met de duivel sluiten, en daarmee al hun slechte bedoelingen op de Amerikaanse bevolking loslaten: “our highest aim was to take your vote away!”, De “Wall Street Part of Town” is nog een restant van Cooder’s vorige cd “Pull up Some Dust…” waar Cooder stelt dat je je eigen ‘Wallstreet part of town’ kunt beginnen in je eigen stad of dorp. En als de politie er iets van wil zeggen, herinner ze er dan aan dat jij hun salaris betaalt. Een degelijk advies voor beginnende bankiers! In het vrolijke countrynummer “Guantanamo” legt Cooder uit dat de gevangenis-industrie de nieuwe groei-markt is. Waar alle liedjes op deze cd een, hoe bedrieglijk ook, optimistische klankleur hebben, voel je bij “Cold Cold Feeling” het klamme zweet van Obama als hij ’s-nachts door de gangen van het Witte Huis dwaalt. “If you never been President then you don’t know how it feels”, “These stray dog Republicans always snappin’ at my heels”.

“ Going to Tampa” is weer een vrolijk aandoend country-liedje waar een republikeinse conventie-ganger, onderweg naar Tampa, mijmert over de goede oude tijd van de Jim Crow-dagen. Schrijnend is het verhaal van de soldaat die in den vreemde voor volk en vaderland gaat vechten, maar als hij thuis komt merkt dat hij zijn baan kwijt is. “Kool-Aid, I drank your Kool-Aid”. In “The 90 and 9” wordt nog eens duidelijk hoe schrijnend de contrasten tussen rijk en arm in de Amerikaanse samenleving zijn. De boosheid van Cooder komt tot een climax in het rauwe “ Take Your hands Off It” : “Get your bloody hands off the peoples of the World, …..And your war machine and your corporation thieves. …That lets you keep your job and pays your dirty salary …Take your hands off us, you know we don’t belong to you”.

Alle nummers kennen muzikaal gezien een vrolijk karakter, behalve de mistroostige presidents blues, Cold Cold Feeling. Cooder bedient zich van puur amerikaanse muziekstijlen als folk, midtemporockers, country en blues. Het geheel is in éen keer opgenomen in de huisstudio van soundengineer Martin Pradley, waar Cooder alle nummers op zijn voor-oorlogse Regal Domino gitaar inspeelde, samen met zijn zoon Joachim Cooder op zijn drumkit. Het komt allemaal –aan de ene kant- wat rammelig over maar –aan de andere kant- bruist het van de dynamiek, het verveelt geen moment! Het is ‘right on the money’ zowel qua timing als qua toonzetting, met de bijtende ironie van een Randy Newman en de verbeeldingskracht van een Woody Guthry laat Cooder duidelijk zien waar hij staat in het politieke debat van de Verenigde Staten. Zijn boodschap is met name gericht op dat (arme) deel van de bevolking dat zich laat meeslepen door de Republikeinse retoriek terwijl die nu juist de posite van de ’99 %’ verder ondermijnt. De vraag is dan ook of deze boodschap bij die mensen aankomt of dat de cd met name alleen maar succesvol wordt in het toch al, in Republikeinse ogen liberale en socialistische, West-Europa.