Gezien & gehoord in Ziggo Dome, A’dam: Pearl Jam met als openings act X op dinsdag 26 juni 2012. Review door Giel van der Hoeven & Herman Bosschaart met filmpjes & foto’s van Giel & LiveNation
Twintig jaar geleden tijdens Pinkpop 1992 mochten wij de band Pearl Jam voor het eerst live meemaken. Met ruim 55.000 bezoekers zagen we daar zanger Eddie Vedder vanaf een camerakraan het publiek induiken. Als belangrijke exponent van de ‘grunge’ muziek, dat begin jaren negentig als een orkaan vanuit Seattle langs kwam, haalde Vedder toen regelmatig halsbrekende toeren uit. Want ‘orkanen’ zijn de gevaarlijkste stormen die er zijn en ook hun ‘grunge-sound’ beukte erop los. Er is veel gebeurd in die 20 jaar, de storm is gaan liggen en het geluid van Pearl Jam ging steeds meer richting de alternatieve rock. Hoewel er gebeurtenissen zijn gepasseerd die duidelijk weerslag hadden op de bandleden, heeft Pearl Jam de tand des tijds goed doorstaan. Drie jaar geleden in Ahoy Rotterdam merkte we al dat ‘het beest’ getemd was maar nog steeds onberekenbaar kon zijn en de tanden liet zien. Gisteren in het Ziggo Dome zagen we in een enigszins onsamenhangend concert vol coversongs, rarities en verzoekjes, dat Pearl Jam nog altijd zeer vitaal is, maar toch minder springlevend dan voorheen.
Met die laatste zin is gelijk een bruggetje gemaakt naar het album ‘Vitalogy’ en naar Pearl Jam’s meest succesvolle song: ‘Alive’. De nummers ‘Corduroy’, ‘Not For You’ en ‘Nothingman’ van het derde studioalbum uit 1994 (de eerste sinds het overlijden van die andere grunge-icoon Kurt Cobain) werden gespeeld. Maar ‘Alive’, het meest verzochte nummer tijdens P.J. concerten, jammer genoeg niet! Dit tot teleurstelling van veel fans die de klassieker graag uit volle borst hadden willen meezingen in die nieuwe ‘zwarte doos’ Ziggo Dome, waar de akoestiek overigens prima was. Gelukkig kon dit wel bij ‘Black’, een ander prachtig nummer dat evenals ‘Even Flow’, ‘Why Go’ en ‘Porch’ van het onvolprezen debuutalbum ‘Ten’ uit 1991 komt. Natuurlijk zongen de trouwe fans in het voorvak toch wel alles uit volle borst mee, maar het grote publiek – 17.000 bezoekers in totaal – deed dit verder pas massaal met ‘Just Breathe’ en ‘Rockin’ in the Free World’. De Neil Young rocksong was één van de vier coversongs die op de (op het laatste moment nog gewijzigde) setlist stonden.
De fanclub single uit 2011 ‘Better Things’, oorspronkelijk van The Kinks, het minimalistische ‘Last Kiss’ (Wayne Cochran) van het rarities album Lost Dogs (2003) en The Who’s ‘Love Reign O’er Me’ uit de gelijknamige film van 2007, waren de anderen tributesongs. En, niet te vergeten de verrassende openingssong ‘Interstellar Overdrive’ van Pink Floyd. Wat van herkomst nota bene een psychedelische instrumentale improvisatie is! We weten dat Pearl Jam altijd gevarieerde setlists afwerkt, maar je mag best vraagtekens zetten bij al die coversongs door een band die uit zoveel mooi eigen repertoire kan putten. In deze European Tour 2012 zijn tot nu toe alleen ‘Even Flow’ en ‘Just Breathe’ vaste terugkerende elementen in de shows geweest. De harde snelle grunge nummers hadden dinsdag vaak een gelijk patroon waardoor het muzikaal soms een brei werd en toetsenist Kenneth ‘Boom’ Gaspar nauwelijks hoorbaar was vanaf onze plek. Overigens hadden we wel de indruk dat de geluidstechnici na een half uurtje de sound beter onder controle kregen. Behalve het fanatieke voorvak was het publiek – anders dan in Ahoy 2009 – ook nogal tam in dat eerste half uur. Daarbij leek Eddie Vedder zelf behoorlijk flabbergasted door de entourage.
Pas na het zesde nummer richtte de frontman zich uitgebreider tot het publiek dat, aan de diverse vlaggen (o.a. Italiaanse, Turkse, Poolse en Engelse) te zien, ook uit veel buitenlandse fans bestond. Maar die hebben waarschijnlijk niets begrepen van de volzinnen die Vedder in het Nederlands vanaf een briefje voorlas: “wij zijn de eerste rockband in deze nieuwe zaal, we gaan geschiedenis schrijven”, om na nog wat zinnen te eindigen met: “de rest van de avond spreek ik in het Engels want mijn Nederlands 
is klote!” De eerste de beste allochtoon die zo spreekt zou een meesmuilend glimlachje krijgen. Vedder werd hartstochtelijk toegejuicht door de duizenden aanwezigen! Het is een gevolg van de status die zanger Eddie Vedder, bassist Jeff Ament, drummer Matt Cameron en de gitaristen Stone Gossard en Mike McCready ondertussen bereikt hebben. Songs als ‘World Wide Suicide’, ‘Lukin’, ‘The Fixer’ en ‘Do The Evolution’ klinken ook nog altijd fris en energiek. Maar bevlogenheid en verlangen zijn uiteindelijk wel omgeslagen in bezinning en berusting. Eddie praat als een innemende wijndrinkende huisvader over zijn gezin en over de kinderen van de bandleden. Ze spelen er zelfs een liedje voor.
Het eerste toegiftenblok begint ook weer met rustige nummers en het akoestische Talking Heads geintje (’Pulled Up’) als intro bij ‘Just Breathe’ wordt ook niet echt door het publiek opgepakt. Verzoeknummers als ‘Smile’ (No Code 1990) en ‘Green Disease’ in het 2e encore blokje waren ongetwijfeld leuk voor de gretige aanvragers en de aanwezige diehards, maar zorgde voor nog meer incoherentie van het geheel. Waardoor het concert op de een of andere manier niet helemaal leek te kloppen. Maar misschien hadden wij van tevoren wel téveel op persoonlijke favorieten gerekend/gehoopt, zoals ‘Jeremy’, ‘Daughter’, ‘Whislist’, ‘Yellow Ledbetter’, en… ‘Alive!’ Of, zijn we inmiddels teveel verwend met al die variaties? We kunnen het t.z.t. weer terug gaan horen op de “official” bootleg, waarna hopelijk toch nog het tegendeel bewezen wordt. Want de avond was toch té leuk om setlist-gewijs echt teleurgesteld te zijn. [NB: tijdens het 2e A’dam concert kwamen genoemde songs we
l bijna allemaal aan bod, wat voor de ‘dubbelgaanders’ des te mooier was.]
De zaal en de organisatie
Ziggo Dome is en regelrechte opgeblazen kopie van de HMH, een geweldige muziekzaal. Jammer dat ze daar dan toch niet volledig van geleerd hebben, om het geluidstechnisch tot op de perfectie proberen te benaderen. Eigenlijk zouden ze de vloer een meter moeten laten aflopen naar het podium toe. Dat verbetert het uitzicht voor veel (kleinere) mensen gelijk aanmerkelijk. We lezen in de diverse reacties op verslagen dat veel mensen op de vloer weinig van het podiumgebeuren hebben gezien. Dit mede omdat het niet zo’n heel hoog podium was en er geen videoschermen in de zaal hingen. De tribunes op de 1e ring lijken ons allemaal prima zicht te hebben. Dat gold zeker voor het vak 106 waar wij zaten, recht voor het podium. En zelfs voor vak 202 (2e ring) waar we verder ook zaten. Al hadden we daar de mazzel om op de achterste rij bij de trap te zitten, waardoor er vrij uitzicht op het podium was en je ook ongestoord kon gaan staan. Het geluid was goed, hoewel we er tijdens het eerste half uur nog niet echt van onder de indruk waren, maar dat kan ook aan de (band)technici hebben gelegen. De gitaarsolo’s waren zeker niet zo helder als die van Jack White in de HMH de dag ervoor. Voor bepaalde vakken (plaatsen) op de 2e ring en in de hoeken op de vloer hebben we onze twijfels qua uitzicht. ‘Er gaan veel makke schapen in een hok’ moeten de eigenaren (of Mojo) gedacht hebben. Natuurlijk, met inschikkelijke mensen is er meer mogelijk, maar met meedenkende (lees: niet enkel commercieel denkende) organisatoren is er nóg meer mogelijk!
Vanaf de 2e ring was ook goed te zien dat de vloer echt stampend vol stond en dat er nog nauwelijks loopruimte was. Dat lijkt ons niet prettig als je een duur kaartje gekocht hebt en het uitzicht is nog niet goed! Of je bent erg lang onderweg naar een bar voor je drankje. Vanaf de tribunes was dat overigens wel goed geregeld. Ook ruime ontvangstruimten en nette toiletvoorzieningen, maar de aparte rokersruimten zijn ver weggestopt en nogal behelpen. Horecapersoneel, en Servicemensen op de tribunes werkten netjes en waren erg behulpzaam. De Security deed hun werk zoals in andere zalen, al was de controle op rokers niet optimaal. En er zijn er altijd wel een paar bij (voor het podium) die denken dat ze zelf de artiest zijn en niet begrijpen wat onopvallend surveilleren is. Maar het belangrijkste is natuurlijk het geluid en het comfort; we denken dat het geluidstechnisch wel goed komt (dit is ook afhankelijk van crew en technici) maar het is onzes inziens zeker nog geen HMH. Ook organisatorisch moet nog het een en ander bijgeschaafd worden Te beginnen om minder mensen op de vloer toe te laten en de in- en uitgangen naar het voorvak (FOS) beter te regelen. Want échte fans die zich gedragen mogen ook op dat gebied best een beetje verwend worden. Wij zijn natuurlijk geen experts, maar wel doorgewinterde liefhebbers die meer dan 35 jaar wereldwijd concerten bezoeken. Zoals in andere verslagen is te lezen hebben we met onze persoonlijke favoriete bands wel een hoge referentiestandaard 😉
[Pearl Jam @ Ziggo Dome Amsterdam, The Netherlands, June 26th 2012 (first gig): Corduroy, Not For You, Just Breathe, Black, Rockin’ in the Free World (Neil Young cover)… all snipped.]
Setlist:
Metamorphosis 2 (Philip Glass song) (intro) 
Interstellar Overdrive (Pink Floyd cover)
Corduroy
Why Go
Given To Fly
Brain Of J.
Amongst The Waves
Elderly Woman Behind the Counter in a Small Town
In Hiding
Even Flow
World Wide Suicide
Rats
Lukin
Not For You
Better Things (The Kinks cover)
Nothingman
The Fixer
Do The Evolution
Encore 1:
Last Kiss (Wayne Cochran cover)
Just Breathe
Comatose
Unthought Known
Porch
Encore 2:
Smile
Green Disease
Love Reign O’er Me (The Who cover)
Black
Rockin’ in the Free World (Neil Young cover)
Indifference
