Gezien & gehoord in: de Kroepoekfabriek, Vlaardingen: Blaudzun met als support: Charles Frail op zaterdag 17 december 2011.
Review door: Giel van der Hoeven met foto’s van Arjan Vermeer
Kent u hem nog? Lange Pier uit de TV-serie Floris uit 1969, een enorme vent met een zwarte baard. Ik moest gewoon even aan deze immorele veroveraar denken toen Johannes Sigmond aka Blaudzun afgelopen zaterdag het podium van de Kroepoekfabriek beklom. Maar dat is dan ook de enige vergelijking tussen de schurk en de in het zwart geklede singer-songwriter met de dikke bril en de fragiele stem. Of het moet de term ‘veroveraar’ zijn, want Blaudzun is een veroveraar van harten als vernieuwer van de Dutch indie rockmusic. Of van de donkerbruine americana muziek of folkrock zo je wilt, of eigenlijk gewoon: vertolker van bloedmooie popliedjes. Aan de vooravond van de release van het derde Blaudzun album ‘Heavy Flowers’ (06-01-2012) gaf hij met zijn achtkoppige band een try-out voor de komende voorjaarstour in de knusse en sfeervolle Kroepoekfabriek, een podium gevestigd in een authentiek pakhuis, de voormalige kroepoekfabriek aan de Koningin Wilhelminahaven in Vlaardingen. Waarmee weer een hoogtepuntje aan de toch al zo bijzondere live reputatie van Blaudzun kon worden toegevoegd.
Dat was in elk geval de mening van ons als blij verraste toehoorders, maar ook die van Johannes zelf. De imposante Utrechter (geboren in Arnhem, 1974) toonde zich na afloop tevreden over het optreden en over de sfeervolle zaal. Een paar uur later liet hij zijn persoonlijke genoegen nogmaals via Twitter blijken: “Dank iedereen @kroepoekfabriek, wat een mooie avond en wat een leuke zaal zeg! Geniet van de nacht.” Dat het zo’n mooie avond was geweest had zeker ook te maken met de support; de jonge Amsterdamse zanger, gitarist en songschrijver Charles Frail. Frail (eigen naam: Karel Ensing) vertolkte poëtische folksongs, zichzelf slechts begeleidend op de akoestische gitaar. Via zijn laptop werden er op een groot projectiescherm beelden vertoond van ‘the making of the albumcover’ van zijn laatste CD ‘Morning It Breathes’. En alle titelteksten waren zodoende ook mee te lezen dan wel mee te zingen. Maar, zo deelde hij ons mee: “niet alleen maar naar het scherm kijken hoor, ook af en toe een beetje naar mij”. Dat zijn broze vibrerende stem veel gelijkenis treft met die van Antony Hegarty (Antony and the Johnsons) is absoluut geen bezwaar. Dit omdat het repertoire en de performance van Frail veel luchtiger is dan die van de Britse zanger met die aparte ‘vrouwelijke’ stem. Verder zijn er in Frails’ repertoire ook invloeden van Nick Drake en Bon Iver terug te horen maar als performer is de blonde bebrilde en bebaarde singer-songwriter helemaal zichzelf.
Het optreden was ingetogen en aandoenlijk en de sfeer die Frail wist te creëren was indrukwekkend. Zeker als je in ogenschouw neemt dat instrumentatie als piano, viool, cello, fluit, harp, trompet en percussie zoals dit op de CD te horen is door Charles’ begeleidingsband the Moulting Frames, live geheel achterwegen wordt gelaten. Zelfs de 
tsjirpende vogeltjes en de voice-overs blijven exclusief bewaard voor de CD. En dat maakt Charles Frail op het podium nou zo puur en ontwapenend. Die CD ‘Morning It Breathes’ is overigens – naar goed voorbeeld van Sam Baker’s driedelige Mercy/Pretty World/Cotton – het eerste deel van een trilogie die voorts uit ‘Mirror River’ en ‘City Fire’ zal gaan bestaan. De eerste vijfhonderd exemplaren zijn verpakt in een zelf in elkaar gefröbelde hoes van bedrukt wit karton omstikt met zwart garen door wit kaasdoek, en bestempelt met de titelteksten. Dit mooie stukje huisvlijt vond na afloop – ook door ons – gretig aftrek aan de merchandiserstand. En terecht, want zulke creativiteit móet natuurlijk gewoon beloond worden.
De toon was dus al gezet en sfeer zat er lekker in. Geen twijfel mogelijk dat dit een bijzondere singer-songwriters avond vol nostalgie en melancholie zou gaan worden. Blaudzun trad aan met een indrukwekkend gezelschap muzikanten. Behalve zijn onafscheidelijke “broertje” Jacobus Sigmond (o.a. gitaren en zang) had hij violiste/zangeres Judith van der Klip (bekend van de Golden Strings en het strijkkwartet Rose Musicali) meegenomen. Maar ook de aan het conservatorium afgestudeerde singer-songwriter Franc Timmerman (o.a. The Guilt) die de basgitaar, xylofoon en trom mocht bespelen. Multi-instrumentalist annex klankontwerper Laurens M Palsgraaf (o.a. Ponoka, the Jetlags) speelde trompet, synthesizer, xylofoon en percussie. Evenals Joël Grimberg die ook trompet, xylofoon en percussie speelde en Wouter de Waard (ex El Pino & The Volunteers) zat achter de drums. De toetsen van de piano, het orgel en een accordeon werden bespeeld door Tom Swart – sinds jaren actief in de Utrechtse indie popbands Pondertone en Dial Prisko.
De concert opener ‘Flame On My Head’ was gelijk de eerste sneak preview van het nieuwe album ‘Heavy Flowers’. Na een akoestische gitaar intro volgt een onheilspellend lied met een donkere melodie en de karakteristieke klaagzang van Blaudzun. Het ritme wordt aangegeven met handgeklap door de bandleden. Als dit de maatstaaf is voor het 
nieuwe album staat ons nog heel wat moois te wachten! Want ook het later in de show gespeelde dromerige ‘Heavy Flowers’ en de nieuwe single ‘Elephants’ zijn van een kwalitatief hoogstaand niveau. Uiteraard kwamen er ook veel songs van de eerdere CD’s aan bod waarbij met namen ‘Wolf’s Behind the Glass’, ‘Midnight Room’ (mede gezongen door Judith van der Klip), ‘Sunshine Parade’ en niet te vergeten de bekendste single ‘Quiet German Girls’ er blikken van herkenning waarneembaar waren bij het aandachtige Kroepoekfabriek publiek. Met het meeslepende ‘Jezebelle’ met vocale “Hey! Ho!” begeleiding door alle bandleden kwam het enerverende optreden zo’n beetje tot een apotheose. Het publiek roerde zich ook wat meer en voorzichtig worden verzoekjes als ‘Redemption Song’ (Bob Marley cover) en ‘Shout’ (Tears For Fears cover) geroepen. Maar Blaudzun had zijn plan allang getrokken en richtte zich op het repertoire zoals dat waarschijnlijk na de release van ‘Heavy Flowers’ in de clubs, zalen en op de festivals gespeeld zal gaan worden. En wellicht ook over de grens, want als één ding duidelijk werd zaterdagavond was het wel dat Blaudzun een band is met internationale allure!
De platen van Blaudzun roepen muzikaal soms vergelijkingen op met werk van Arcade Fire, Beirut en The Veils en volgens sommige zelfs met Damien Rice, Ane Brun en Ryan Adams. Maar live lijkt het wel of de geest van Jeff Buckley aanwezig is of dat je naar een David Lynch soundtrack luistert. Natuurlijk heeft dat ook met een intieme setting en met de vibe van het betreffende podium te maken, en de Kroepoekfabriek leek de perfecte locatie voor deze artiesten. Want hun muziek brengt je naar een wereld van extremen. Van breekbaar – wanneer troubadour Blaudzun in zijn eentje met een akoestische (mini)gitaar een tedere ballade speelt – tot uiterst dynamisch, als de complete band een kakofonie van geluid produceert. Waarbij het knap is dat zo’n scala aan instrumenten toch steeds weer hecht blijft klinken. Want muziek van Blaudzun balanceert tussen broosheid en blijde bombast. Ondanks dat Blaudzun zich aan het einde van de show excuseerde voor bepaalde instrumenten die niet helemaal werkte zoals het moest (inherent aan een try-out) beleefden we een welbehaaglijk optreden. Een voorbode van ongetwijfeld een prachtige (uitverkochte) voorjaarstoer en hopelijk weer een magnifieke luisterrijke CD. Kwaliteit verloochend zich niet maar de tijd zal leren of de artiest Blauzun de anonimiteit ontstijgt waarin zijn naamgenoot en Deens wielrenner Verner Blaudzun vroeger te lang is blijven hangen. Of om in wielertermen te blijven: ‘Heavy Flowers’ wordt voor Blaudzun “de dood of de gladiolen!”. Een ereplaats is hem van harte gegund.
Meer foto’s van het optreden van Blaudzun en Charles Frail zijn hieronder te zien:
Setlist Kroepoekfabriek:
01. Flame On My Head
02. Who Took The Wheel
03. We Both Know
04. Solar
05. Le Chant Des Cigales
06. Wolf’s Behind the Glass
07. Midnight Room
08. Heavy Flowers
09. Quiet German Girls
10. February Flare
11. California/Black Thread
12. Suday Punch
13. Sunshine Parade
14. Jezebelle
15. Streetcorner Shouter
16. Elephants (+ encore)
17. Ghost Rocket
(+ encore)
Blaudzun, de band:
Johannes ‘Blaudzun’ Sigmond – zang, (akoestische)gitaren
Jacobus Sigmond – gitaren, banjo, lapsteel, glockenspiel, zang
Judith van der Klip – viool, gitaar, trom, zang
Tom Swart – piano, orgel, accordeon
Wouter de Waard – drummer
Franc Timmerman – basgitaar, xylofoon, trom
Laurens M Palsgraaf – trompet, synthesiser, xylofoon, percussie
Joël Grimberg – Trompet
Zie hier het programma van de Kroepoekfabriek.
http://www.kroepoekfabriek.nl/programma/
Blaudzun – Flame on my head
Charles Frail – ‘Morning it Breathes Pts. 6-9’ (Street Folk Session)
